Beeldbellen met patiënten: hoe doe je dat?

Tips voor een live online consult

Een groot deel van de huisartsen vindt dat ze over te weinig digitale vaardigheden beschikt en de meeste huisartsen willen hun digitale vaardigheden verder ontwikkelen. Dit blijkt uit recent onderzoek van de Stichting Sociaal Fonds Huisartsenzorg. Het beeldbellen is één van de slechtst scorende vaardigheden en een activiteit die huisartsen liever vermijden. Zonde, want beeldbellen met patiënten brengt veel voordelen met zich mee. Sophie vertelt je in deze blog welke voordelen dat zijn én geeft je een aantal tips om jouw live online consulten een succes te maken.

Live online consulten zijn tijd- en kostenbesparend omdat er geen reistijd is en de gesprekken vaak korter en inhoudelijker zijn (minder chitchat). Zo kun je meer gesprekken op een dag voeren. Omdat een gesprek minder tijd in beslag neemt, kun je d.m.v. beeldbellen meer gesprekken inplannen met dezelfde patiënt zodat deze regelmatig medisch advies krijgt en je de arts-patiënt relatie bevordert. Verder zijn de live online consulten laagdrempeliger voor patiënten die minder mobiel zijn, omdat zij zo makkelijker met een arts in contact kunnen komen. Maar ook voor patiënten die aan de andere kant van het land wonen is het nu gemakkelijker om specialistische hulp te krijgen. Tot slot kunnen sommige patiënten zich beter en makkelijk uiten, omdat zij in hun eigen vertrouwde omgeving zitten.

Klinkt goed toch? Maar hoe voer je zo’n live online consult nu uit? Want als je eenmaal weet waar alle knoppen van jouw videobel-app zitten, ben je er nog niet. Een live online consult vraagt om een andere aanpak dan een consult in de fysieke spreekkamer. In dit blog geeft Sophie je, volgens het consultmodel van Silverman (2014), een aantal praktische tips om jou op weg te helpen. Bij elke stap van dit model heeft ze een aantal tips over hoe je deze consulttaak live online toepast.

Consulttaak 1: Beginnen van het online consult

Het consult begint al voordat de patiënt er is, namelijk bij de voorbereiding! Bij een consult via beeldbellen komen een paar nieuwe stappen kijken. Als eerste check je of jij zelf klaar bent voor het online consult. Beschikken over de juiste apparatuur is hierbij essentieel. Heb je een webcam, stabiele internetverbinding en een headset of oortjes? Je wil immers geen haperend beeld als je aan het videobellen bent. Kaart het ook aan bij jouw werkgever als je niet over de juiste apparatuur beschikt.

Bij een consult op locatie zorg jij er vast voor dat jij en jouw spreekkamer er professioneel uitzien. Hetzelfde geldt bij een live online consult. Wat zien patiënten bijvoorbeeld op de achtergrond? Hoe zorg jij ervoor dat je duidelijk in beeld bent? En hoe creëer je een professionele uitstraling? Controleer nog even of jij jezelf goed presenteert aan de hand van deze tips voor digitale presentatie skills.

Tot slot wil je niet dat een patiënt de sessie binnenkomt als jij er nog niet klaar voor bent – of nog erger – als  je nog in gesprek bent met een andere patiënt. Maak dus altijd gebruik van de digitale wachtkamer / lobby zodat jij zelf kan bepalen wie je wanneer toelaat in jouw online sessies.

Ben jij klaar voor de live online sessie? Mooi! Vergeet niet om te checken of de patiënt er ook klaar voor is. Je wil niet hebben dat het de patiënt niet lukt om jouw sessie in te komen en je hier veel tijd in moet steken waardoor al jouw volgende gesprekken uitlopen.

Om technische problemen te voorkomen, is het handig om voor aanvang van het live online consult een uitnodigingsmail naar de patiënt te sturen met deelname-instructies. Moet de patiënt een app installeren? Is er een directe link naar de sessie? Aan welke technische voorwaarden moet het apparaat van de patiënt voldoen? En wat zijn veelvoorkomende vragen en technische problemen?

Consulttaak 2: Informatie inwinnen

Bij de tweede consulttaak informeer jij je bij de patiënt wat de aard, het ontstaan en het verloop van de klachten is, en bespreek je de wederzijdse verwachtingen. Bij een consult op locatie, observeer je de patiënt al als deze de kamer komt binnenlopen en start je daarna het gesprek. Online is het moeilijker om de patiënt te observeren of de klachten duidelijk te krijgen. Maar geen zorgen, het grote voordeel van een live online consult is de mogelijkheid om de klachten of informatie beeldend te maken door inhoud te delen en de patiënt hierop te laten annoteren. Zo betrek je de patiënt meer bij het gesprek.

Als je wilt weten wat de klachten van de patiënt zijn, kan je de patiënt bijvoorbeeld een schema laten invullen, iets laten typen op het whiteboard of laten aanwijzen op het scherm. Klinkt dit allemaal wat abstract? Bekijk hieronder dan een aantal voorbeelden van PowerPointslides. Zie je wel dat visueel materiaal veel verduidelijkt 😉.

Consulttaak 3: Lichamelijk onderzoek

Niet alle klachten kunnen even goed online onderzocht worden en niet alle patiënten vinden een online consult prettig. De doktersassistent kan daarom bij het telefonisch maken van een afspraak, het best bepalen of de afspraak online of op locatie moet plaatsvinden. Het kan ook nuttig zijn om een online spreekuur in te plannen waarin patiënten laagdrempelig met jou als arts een gesprek kunnen aangaan. Indien nodig kan je een vervolggesprek inplannen op locatie.

Is er een online consult ingepland waarbij lichamelijk onderzoek nodig is? Ga dan niet zomaar van start. Stel de patiënt eerst gerust en leg duidelijk uit wat je wil onderzoeken en waarom. Er zijn een aantal tips om het online lichamelijk onderzoek gemakkelijker te maken:

• Geef de patiënt duidelijke instructies om lichamelijk onderzoek bij zichzelf uit te voeren. Waar moet de patiënt op letten? Welke handelingen moet de patiënt uitvoeren? En wat moet de patiënt voor de camera laten zien?
• Vraag om hulp! Is er een vertrouwelijke persoon bij de patiënt in de buurt? Vraag dan of deze persoon mee wil kijken op plekken waar de patiënt zelf niet goed bij kan (bv. de rug).
• Gebruik de beschikbare middelen die de patiënt zelf in huis heeft. Heeft iemand zelf een bloeddrukmeter? Of misschien een smartwatch waarmee een hartslag gemeten kan worden?
• Heb je patiënten met chronische klachten? Juist voor hen is een live online consult van grote meerwaarde zijn. Plan online vervolgafspraken in en laat patiënten online bepaalde resultaten of metingen bijhouden.

Consulttaak 4: Uitleg, planning en advies

In de vierde stap stel jij de diagnose vast en deel je jouw bevindingen met de patiënt. Zoals hierboven ook benoemd, is een groot voordeel van een live online consult dat je jouw bevindingen en diagnose visueel kunt maken. Je kan natuurlijk zelf mondeling uitleggen wat er aan de hand is, maar het is veel makkelijker en duidelijker als je eens een filmpje of afbeelding deelt.

Laat bijvoorbeeld een kort filmpje zien waarin uitleg wordt gegeven over een bepaalde aandoening. Of deel een afbeelding waarop je precies kan uitleggen wat er bij de patiënt aan de hand is. Ga je vervolgens een behandelplan invullen? Deel dan jouw scherm met de patiënt zodat deze met jou mee kan kijken. Zo kan de patiënt het ook makkelijker aangeven als iets onduidelijk is.

Consulttaak 5: Beëindigen van het online consult

De laatste fase is de afronding van het consult. Bij het beeldbellen met patiënten is het extra belangrijk om te controleren of hij/zij alles goed heeft begrepen. Vat het gesprek samen, benoem de vervolgstappen, evalueer en plan ruimte in voor vragen. Ook hierbij is het weer goed om alle stappen te visualiseren. Schrijf dus op wat jij en de patiënt samen hebben besproken en laat dit zien aan de patiënt. Dan heb je gelijk een overzicht dat je erbij kan pakken bij eventuele vervolgafspraken.

Consulttaak 6 en 7: Structuur bieden en een relatie opbouwen

Tijdens het consult is het belangrijk om structuur te bieden en een relatie op te bouwen met de patiënt. Pas je de tips bij de andere consulttaken toe, dan zorg je automatisch ook voor een gestructureerde sessie en een prettig klimaat voor de patiënt.

Wil je meer weten over live online gespreksvoering en beeldbellen met patiënten? Meld je dan aan voor onze workshop en oefen met een trainingsacteur.