Fysiek onderwijs staat weer op de stoep, maar we laten online onderwijs niet volledig gaan

Hoe de corona pandemie aanzet gaf tot innovatie die we ook ná corona kunnen inzetten.

Een volledig online collegejaar zit er bijna op voor de universiteiten. Na al dat online studeren snakken veel studenten naar een stukje fysiek onderwijs. Maar, het aantal aanmeldingen steeg tijdens corona flink, waardoor de – toch al volle – universiteiten nog voller worden. Nu de versoepelingen elkaar in rap tempo opvolgen, dient de vraag zich aan: past het straks allemaal nog wel? Is hybride onderwijs de toekomst?

Is hybride onderwijs de oplossing?

Tijdens de pandemie is (live) online onderwijs in een stroomversnelling geraakt. Dat kan ook de grote toestroom van studenten in goede banen leiden. Universiteiten vinden fysiek onderwijs straks weer het belangrijkst, maar online is ook een blijvertje. Zéker nu er tijdens de pandemie veel kennis over is opgedaan. Voor een van de hoogleraren was online college geven eerst een ramp. “Als je les gaf in een Zoom sessie, was het helemaal stil. Je hoort geen applaus, gelach. Je weet niet of je iets sneller of juist langzamer moet gaan. Dat kost zoveel energie om uit dat beeld te zuigen.” Deze hoogleraar van de UvA ging daarom met andere docenten en een technisch team aan de slag om het Hybrid Learning Theatre op te zetten. En met succes!

Hoe werkt het Hybrid Learning Theatre?

Het Hybrid Learning Theatre is een hybride onderwijsruimte waarin een deel van de studenten fysiek aanwezig is, en een deel online.

“Er is een Zoom Wall, waarop honderd deelnemers geprojecteerd kunnen worden voor real-time interactie. Fysiek is er plek voor 13 studenten. Door de knusse, theaterachtige setting creëren we een gevoel van persoonlijk onderwijs. En het werken met drie camerabeelden, waartussen wordt geswitcht, maakt het voor de online aanwezige studenten dynamischer. Maar het gaat niet alleen om de technologie. Vooral ook de didactiek en de ondersteuning van de docent zijn cruciaal om echte interactie te kunnen creëren. Door dit alles zijn actieve deelname en discussies in de collegezaal mogelijk en kunnen we studenten een aantrekkelijke leerervaring bieden, ongeacht waar ze zich op de wereld bevinden.”

Een mooie inspanning om interactiever en beter live online onderwijs te bieden aan de studenten, die niet ongezien is gebleven. De UvA won onlangs een internationale award van de European University Information Systems organisation voor dit initiatief.

De kritische noot

De UvA wil deze vorm van hybride onderwijs ook ná corona blijven inzetten. Maar, de ontwikkelaar blijft wel kritisch. Hij vreest dat docenten niet vrijuit spreken, omdat je niet weet of studenten thuis opnames maken van gevoelige informatie. “In een collegesetting vertel je dingen waar je nog mee bezig bent, lopend onderzoek en politieke zaken bijvoorbeeld, die niet meteen in de krant hoeven. Dat doe je minder snel als het wordt opgenomen.”

Je kunt blijven lesgeven in een hybride vorm, je kunt stukjes van grote hoorcolleges online doen, zodat je meer docententijd hebt voor kleinere groepen, directe feedback en interacties. De sleutel is eigenlijk om dit soort innovaties te gebruiken om méér interactie te creëren op de campus.

Terug naar het “oude normaal”?

Volgens de studentenverenigingen zijn er sommige tradities die beter nooit vanuit een laptop kunnen gebeuren. De eerstejaars zijn nog niet ontgroent en hebben nog nooit aan de bar kunnen staan. Die ontgroening blijft dus nog even staan. Zij gaan zo snel als mogelijk weer terug naar het “oude normaal”.

Maar, hoe dichtbij komen we weer bij het “oude normaal”? Dat is in het hoger onderwijs voorlopig nog steeds onzeker. De Minister van Onderwijs liet weten dat onderwijsinstellingen voor het komende collegejaar rekening moeten houden met twee scenario’s: onderwijs op 1,5 meter of het loslaten van de 1,5 meter.

Lisanne de Roos, voorzitter van de grootste landelijke studentenorganisatie (ISO) van Nederland, verwoord het heel mooi. “Online onderwijs zou alleen ingezet moeten worden wanneer dat ten dienste staat van de student, de docent en de kwaliteit van het onderwijs.”

Wil je meer weten over de meerwaarde van live online onderwijs, ook ná corona? We geven er op 7 oktober a.s. een online symposium over! Meld je gratis aan voor het online symposium.

Bronnen: NOS, UvA