Live online arts-patiëntgesprekken: De patiënt is om. Nu de arts nog.

Begin 2020 raakte de Nederlandse zorg flink ontregeld door de uitbraak van COVID-19. Om besmettingsgevaar te voorkomen werd direct het aantal afspraken op locatie tot het hoogst noodzakelijke teruggeschroefd. Om toch nog enig arts-patiënt contact mogelijk te maken, hebben veel huisartsen en ziekenhuizen de online arts-patiëntgesprekken geïntroduceerd.

Nu, 1,5 jaar later is het tijd om de balans op te maken. Verdwijnt het beeldbellen weer uit beeld, als straks de druk op de zorg afneemt? Wij denken en hopen van niet! Voor zowel de patiënt, het ziekenhuis, als de arts leveren online arts-patiëntgesprekken veel voordelen op. Welke voordelen dat zijn, vertelt Hester Hooijen je in deze blog.

De patiënt

Online beeldbellen biedt met name de patiënt écht veel voordelen;

1. De patiënt hoeft niet voor ieder consult of vervolggesprek te reizen naar het ziekenhuis. Dit scheelt reistijd, geld maar ook veel ongemak. Als je echt ziek bent of slecht ter been bent, kan zelfs het klaarmaken om naar het ziekenhuis te gaan een hele opgave zijn. Ook is het erg vervelend om vervoer te moeten regelen als je zelf niet in staat bent om te rijden.
2. De patiënt hoeft niet langer te wachten in een ongemakkelijke wachtkamer met andere patiënten en hoeft ook niet bang te zijn voor onverwachtste ontmoetingen met bekenden.
3. Als de patiënt iets niet begrijpt, kan hij/zij relatief eenvoudiger een huisgenoot of familielid erbij halen.
4. De patiënt kan direct voor en na het consult weer verder met andere bezigheden.
5. Mogelijk kan het online vervangen van een consult zelfs bijdragen aan het mentale welzijn van de patiënt. Wat we wel eens vergeten: een patiënt is niet alleen een patiënt maar een persoon. Minder tijd doorbrengen in het ziekenhuis en bezig zijn met ‘het ziek zijn’ levert de patiënt meer tijd om zich mentaal én fysiek te focussen op andere aspecten van het leven.

Deze voordelen hebben niet alleen patiënten gemerkt. Zorgverzekeraars Nederland en Patiëntenfederatie Nederland pleiten nu zelfs voor een recht op digitale hulp. Een patiënt zou in veel gevallen moeten kunnen kiezen om online geholpen te worden in plaats van naar het ziekenhuis te gaan.

Het ziekenhuis

Ook ziekenhuizen zelf realiseren nu dat de blijvende inzet van live online tools voor arts-patiëntgesprekken veel winst oplevert. Vooral nu de druk op de zorg komende jaren door vergijzing verder zal toenemen, wordt serieus gekeken of het live online consult een blijvertje is.

De voordelen voor de ziekenhuizen?

• Er zijn minder spreekkamers/ wachtruimtes/parkeerruimtes/ nodig
• Gesprekken kun je efficiënter na elkaar inplannen
• Er is minder fysieke interactie tussen medewerkers en patiënten, en patiënten onderling, waardoor de kans om ziek te worden in het ziekenhuis aanzienlijk kleiner wordt.
• Aan de toenemende vraag van patiënten naar online alternatieven kan worden voldaan
• Het ziekenhuis laat zien met zijn tijd mee te gaan

De arts

Voor de arts is de inzet van live online beeldbellen misschien wel de moeilijkste stap. Het is voor een arts vaak eenvoudiger een patiënt in de eigen spreekkamer te ontmoeten dan via een videoverbinding de patiënt thuis te bezoeken. Online informeren, bevragen of zelfs onderzoeken lijkt voor veel artsen een lastige opgave. Hoewel iedere arts het welzijn van de patiënt voorop zal stellen is het logisch dat deze vorm van contact met een patiënt bij artsen weerstand oproept.

Toch hebben – door Covid -19 – veel ziekenhuizen de eerste stappen in die richting gezet en lijkt er ook voor de artsen geen andere mogelijkheid dan zich deze nieuwe vorm van patiënt-contact eigen te maken. Wij pleiten wel dit met zorg en beleid te doen, en vooral de arts in dat proces zoveel mogelijk te ondersteunen.

We schreven eerder een blog over “Beeldbellen met patiënten: hoe doe je dat?” Hierin delen we een aantal belangrijke tips om artsen overslag te laten gaan om het live online consult actief te gaan inzetten. Naast dat de juiste vaardigheden belangrijk zijn, is een goede inrichting van technische tools en ondersteuning cruciaal. Dit betekent:

• Een goede live online omgeving met (bij voorkeur) mogelijkheden om content te delen, te annoteren en een virtuele wachtruimte in te stellen
• Een rustige werkplek met goede belichting en rustige achtergrond zodat de arts comfortabel zit.
• Een goede laptop of computer met een groot beeldscherm en een webcam op ooghoogte.
• Goed geluid, indien gewenst een goede headset om ruis buiten te sluiten of evt met bluetooth zodat de arts vrij kan rondlopen
• Een bereikbare technische helpdesk die bekend is met de software en waar de arts terecht kan in geval van technische problemen of vragen

Dat online consulten Covid-19 zullen overleven, is zeker. Maar hoe snel ziekenhuizen ook echt structureel online art-patiëntgesprekken succesvol kunnen gaan inzetten, hangt grotendeels af van de wijze waarop de artsen worden ondersteund in dat proces. En daar is nog best veel werk aan de winkel!

Bron: AD – Patiënt moet recht krijgen op digitale zorg.